پدافند زیستی و معرفی قرارگاه آن

انواع تهدیدات زیستی:
انواع عوامل زیستی را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی نمود:
طبیعی، طبیعی دستگاری‌شده، مصنوعی و جدید

اهداف کلان
1.        فرماندهی، هماهنگی، راهبری، کنترل و مدیریت یکپارچه منابع و امکانات، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کشور در حوزه زیستی
2.        رصد و پایش، هشدار، آشکارسازی، تشخیص و ارزیابی تهدیدات زیستی و کسب اشراف اطلاعاتی
3.        حفاظت از سرمایه‌های انسانی و منابع ملی زیستی در برابر تهدیدات زیستی
4.        دستیابی به توانمندی امداد و نجات، درمان تخصصی و بازیابی و بازتوانی سرمایه‌های آسیب دیده متناسب با تهدیدات زیستی
5.        کسب قدرت اجرای عملیات پشتیبانی صحنه بحران‌های زیستی در حوزه‌های مرتبط
6.        مدیریت و ذخیره‌سازی اطلاعات و ذخایر پدافندی زیستی کشور
7.        کسب قدرت تشخیص هرگونه تهدید زیستی
8.        تکمیل چرخه تولید، توسعه و بکارگیری علوم و فناوری‌های پیشرفته پدافند زیستی بصورت خوداتکا
9.        ایجاد خودکفایی، خوداتکایی و بومی‌سازی صنایع پدافند زیستی
10.    توانمندسازی ظرفیت احتیاط راهبردی عمل کلی پدافند زیستی در سطح ملی
11.    توانمندسازی نیروهای تخصصی و مدیریتی حوزه پدافند زیستی کشور
12.    ارتقای آستانه مقاومت ملی، امنیت اجتماعی و سلامت روانی جامعه در مواجهه با تهدیدات زیستی
13.    تولید و باور عزم ملی، فرهنگ‌سازی و ارتقای آگاهی‌های جامعه در حوزه پدافند زیستی
14.    صیانت از حقوق و منافع ملی در برابر تهدیدات زیستی در مجامع بین‌المللی
 
راه‌اندازی قرارگاه پدافند زیستی
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور در مراسم افتتاح قرارگاه دفاع زیستی که در محل این سازمان و با حضور مسئولین حوزه سلامت کشور برگزار شد، ابراز امیدواری کرد اقداماتی که در راستای پدافند زیستی شروع شده است برای کشور موثر واقع شود.
وی در ادامه به تشریح اهداف و برنامه های پدافند زیستی پرداخت و گفت: با توجه به اینکه موضوع پدافند زیستی موضوعی جدید است و این موضوع در سازمان های مختلفی انجام شده است، بر آن شدیم با همکاری با دولت محترم و اختیاراتی که به سازمان داده شد قرارگاه پدافند زیستی را تشکیل داده تا به صورت هماهنگ در تمام نقاط کشور اجرایی شود.
قرارگاه در 6 حوزه زیستی، کشور را مدیریت و ساماندهی می‌کند که در این راستا و با تلاش‌هایی که از آبان ماه سال گذشته در این حوزه انجام گرفته پیش نویس سند مشترکی تهیه و آماده بهره برداری است تا در حوزه زیستی یک برنامه عملیاتی گروهی را به انجام برسانیم.
وی در توضیح سند راهبردی گفت: دراین سند، 6 حوزه به صورت کلی و 10 دستگاه اجرایی به صورت مستقیم مسئولیت اجرایی را بر عهده دارند و حدود 7 الی 8 دستگاه اجرایی مسئولیت پشتیبانی در این زمینه را عهده دارند که در مجموع 18 الی 20 دستگاه را شامل می شود، این سند به عنوان میثاق مشترک جهت اجرا و حرکت آنها در اختیار شان قرار می‌گیرد، لازم بذکر است این سند با اجماع کلی و در نظر گرفتن تمام نکات دردفاع زیستی به تصویب سازمان پدافند غیرعامل رسیده است.
رئیس قرارگاه دفاع زیستی کشور با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در جلسه 91/8/7 مبنی بر اینکه «پدافند غیر عامل مثل مصونیت سازی انسان است و از درون مارا مصون می‌کند، باید کاری کنیم تا مصونیت در خود به وجود آوریم و این با پدافند غیرعامل تحقق پیدا می کند، ولو دشمن تهاجمی هم بکند و ضرب و زوری هم بزند اثرثی نخواهد داشت با پدافند غیر عامل نتیجه این است، چقدر مهم است که ما مصونیت را برای کل پیکر کشور و جامعه در دستگاه‌های مختلف به وجود آوریم» خلاصه‌ای از مفاهیم و اهداف این سند را تشریح کرد.
در موضوع دفاعی بسیاری از استراژیست‌ها با الگوسازی، جامعه را به بدن انسان را تشبیه می‌کنند، با دقت به سخنان مقام معظم رهبری می‌توان دریافت که ایشان نیز به نوعی همچون تشبیهی را انجام داده‌اند به این صورت که اگر بدن را به سه قسمت کالبد، جان و روح تقسیم کنیم، کالبد به پیکره، جان جامعه و روح همان دستگاه اجرایی تشبیه می‌شود، ایشان مصداق این مسئله در کشور را اینگونه تشریح کرده‌اند؛ پیکر زیرساخت ها، جامعه مردم و دستگاه نیز نظام مدیریت کشور است، در واقع در تحلیل محتوایی از سخنان رهبری براساس الگو سازی و مدل سازی انسان برای کشور، نگاه راهبردی به این مسئله راه را برای ما روشن می سازد.
در پدافند زیستی به شش حوزه توجه می شود، که حوزه انسان به عنوان هدف غایی، حوزه دام و طیور و آبزیان، حوزه نباتات، حوزه آب آشامیدنی و حوزه صنایع غذایی یا همان غذا، را به طور کامل در بر می‌گیرد که در این راستا سه سناریو برای حمله زیستی محتمل است؛ حمله به زیرساخت اقتصادی در بستر تهدید زیستی که در واقع شامل مسموم سازی محصولات کشاورزی یا از این دست موارد، دومین سناریو استفاده از عوامل زیستی است که نمونه‌های مختلفی از آن را می‌توان برشمرد و سناریو آخر انجام حملات بیوتروریسم علیه انسان است.
وی این نوع تهدید رادر زمان‌های مختلف تقسیم کرده و اظهار داشت: تهدید زیستی در دو زمان مختلف رخ می دهد، یکی در زمان صلح که بیشتر برای فشار به دولت است و دیگری در زمان جنگ که اهداف خاص دیگری را دنبال می‌کند و لذا باید این زمان ها از یکدیگر تفکیک شود. تهدیدات زمان صلح بیشتر با اهداف اقتصادی، سیاسی و امنیتی است ولی بیشتر زمیته اقتصادی دارند.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور در ادامه به توضیح ویژگی‌های جنگ زیستی پرداخت و خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌هایش این است که فاعل مجهول است، ویژگی دوم آنکه تمام حوزه‌های زیست محیطی را در برمی‌گیرد، انتقال این نوع تهدید سریع است، تجهیزات محور است، تولید سلاح در این نوع جنگ ساده است، در اثبات منشاء مهاجم با مشکلات اساسی حقوقی مواجه هستیم و آخرین ویژگی وجود بستر مشترک انسان و دام است که می‌تواند حوزه ما را تحت تاثیر قرار دهد.
وی در خصوص اقدامات پیشگیرانه در این نوع تهدید گفت: در پدافند زیستی چرخه‌ای تولید کرده‌ایم که در آن از پایش شروع شده و به مرحله تشخیص می رسیم که پس از آن باید منشا تهدید را پیدا کرده به مرحله هشدار دهی در سیستم دست پیدا کرد، در ادامه تصمیم‌گیری برای عملیات است، سپس محدود سازی و ایزوله کردن و رفع آلودگی، درمان و کنترل و در انتها چرخه مصون سازی انجام می‌گیرد و این چرخه دوباره ادامه خواهد یافت در این چرخه طیف وسیعی از اقدامات انجام می گیرد تا بتواند از سرمایه های ملی زیستی کشور حفاظت و مراقبت کند. ایشان ضمن تاکید بر جدی بودن تهدید زیستی و اینکه این تهدید در کشور های مختلف تبدیل به یک مولفه قدرت شده است و باید توجه ویژه‌ای به این امر کرد تا آسیب پذیری کشور به حداقل برسد، گفت: در مواجه با این نوع تهدید با چند چالش مواجه هستیم لذا این چالش ها مار را بر آن می دارد که سیستم قوی و یکپارچه بومی در برابر تهدیدات زیستی داشته باشیم که در واقع در سند راهبردی زیستی به دنبال آن هستیم که تمام دستگاه های دولتی در گیر در این مسئله به یک هدف مشترک و یک چارچوب خاص رسانده تا بتوانند راهشان را بدرستی پیدا کنند.